Het door de Amerikaanse oud-president Reagan ingezette onderzoek naar een antiraketschild in de ruimte kost miljarden dollars, en leidt alleen maar tot een nieuwe wapenwedloop. De NAVO zou de Amerikaanse plannen krachtig moeten afwijzen.
De Amerikaanse president Ronald Reagan kondigde midden in de koude oorlog al een antiraketschild aan. Het ziet ernaar uit dat dit schild er nu komt. Niet in het minst vanwege het afbrokkelen van de Europese oppositie daartegen die, als puntje bij paaltje komt, haar bezwaren zal laten vallen.
Het Amerikaanse antiraketschild-programma is een immense verspilling van middelen. Het schild is niet in staat de bescherming tegen raketaanvallen te geven waarvoor het is bedoeld en bovendien zal het een stimulans zijn voor een nieuwe kernwapenwedloop. Het moeizaam opgebouwde stelsel van internationale verdragen om de kernwapenwedloop in te perken, zal in elkaar storten.
Vanaf het begin van het onderzoekprogramma, dat werd ingezet door Reagans beroemde ‘Star Wars‘-toespraak in 1983, zijn miljarden dollars uitgegeven aan het programma. Een enkele test afgelopen juli kostte honderd miljoen dollar. Daar komen nog vele miljarden bovenop als het plan wordt uitgevoerd.
Volgens de meerderheid van de deskundigen, inclusief die van het Pentagon zelf, functioneert het systeem niet. De technische problemen bij het onderscheppen van intercontinentale raketten zijn bijna onoverkomelijk en een aanvaller kan het schild op allerlei manieren makkelijk omzeilen. Simpele middelen zoals schepen, vrachtwagens of zelfs vervoer te voet liggen voor de hand.
Hij kan bijvoorbeeld ook een groot aantal kernkoppen afvuren om het schild te overbelasten en eenvoudige draagsystemen gebruiken in plaats van de raketten waartegen het schild is bedoeld.
De vraag is nu waarom het programma toch wordt uitgevoerd. Daar zijn een paar plausibele redenen voor. Ten eerste is er de invloed van het lobby-apparaat van de Amerikaanse militair industriëlen. Zij zijn, met het zicht op grote orders, in staat de verkiezing en dus de besluitvorming van de Amerikaanse volksvertegenwoordigers te beïnvloeden. Ten tweede kunnen, juist door het opstarten van een nieuwe wapenwedloop, de zwakkere economieën van zowel Rusland als China worden gedwongen tot inspanningen waartoe ze niet in staat zijn, zodat zij wel concessies moeten doen. In de derde plaats brengt een aantal invloedrijke denktanks het plan met een bijna religieuze bedrevenheid aan de man in Washington. Zij zijn erin geslaagd een deel van de Amerikaanse bevolking ervan te overtuigen dat zij door het antiraketschild worden beschermd.
Ten slotte bestaat de mogelijkheid het schild offensief en niet alleen maar defensief te gebruiken. Elke terughoudendheid die nu nog bestaat bij het inzetten van Amerikaanse strijdkrachten in het buitenland -bijvoorbeeld de ondersteuning van Taiwan tegen China- zal wegvallen als het lukt een schild op te bouwen. Men zal zich immers veilig wanen. Bovendien is het schild een onderdeel van een veel omvattender plan om een oorlog vanuit en in de ruimte te kunnen voeren. De Amerikaanse strijdkrachten treffen daarvoor al serieuze voorbereidingen.
Uit de berichtgeving over de recente ‘Wehrkundeconferentie’ in München, waar de Amerikaanse minister Rumsfeld van defensie verklaarde dat het schild zou worden gebouwd, bleek ook dat vanuit Europa nauwelijks serieuze oppositie kwam. Eerder lijkt een ruilhandel tussen de grote Europese landen en de VS te ontstaan met een belangrijk meningsverschil over het Europese leger als inzet. De VS beschouwen een Europees leger als een bedreiging voor de NAVO en daarmee ook voor de Amerikaanse invloed. Het idee zou zijn dat de VS hun oppositie tegen de Europese plannen staken, terwijl Europa zijn twijfels over het raketschild terzijde legt.
Noodzakelijk is dan wel de Russische oppositie te neutraliseren. Het bezoek dat de Duitse minister van buitenlandse zaken Fischer vorige week aan Moskou heeft gebracht, zal daarbij een rol hebben gespeeld. Doel is met een aanpassing van het cruciale antiraketverdrag Russische instemming te verkrijgen.
Dit door de VS en de voormalige Sovjet-Unie afgesloten verdrag verbiedt de aanleg van een effectief antiraketschild. Mocht Rusland niet akkoord gaan, dan gaat het plan overigens toch door, omdat de meeste Europese regeringen geen effectieve weerstand zullen bieden. Om de oppositie verder gerust te stellen, zal veel werk worden gemaakt van het initiatief van president Bush om de kernwapens eenzijdig -dus niet via een verdrag- te verminderen.
Dit zal uiteraard alleen gebeuren als gelijktijdig het schild wordt uitgebouwd. Het gaat dus helemaal niet om het afschaffen van kernwapens, maar om het vastleggen van de Amerikaanse overmacht, beschermd door het schild. De mogelijkheid om de wereld in as te leggen, zal substantieel worden verminderd, maar niet verdwijnen. De beloftes voor nucleaire ontwapening die in 2000 meerdere malen werden gemaakt, zullen in de prullenbak worden gedeponeerd. Tenzij de bondgenoten van de VS in de NAVO, waaronder Nederland, hun moed verzamelen en deze keer de Amerikaanse plannen vierkant afwijzen.
Trouw