Meestal kan ik me wel vinden in de logica van de heer Heldring, maar helaas moet ik constateren dat hij die enigszins verlaat in zijn column over de uitbreiding van de NAVO (17 december).
Daarin bepleit hij dat de uitbreiding van de NAVO noodzakelijk is om ‘politieke redenen’: namelijk omdat de VS dat belangrijk vinden en omdat de toetredende staten deel willen uitmaken van de westerse gemeenschap en ‘behoefte hebben aan een tegenwicht tegen de potentiële macht van Rusland’. De cruciale vooronderstelling van deze argumentatie is dat de veiligheidssituatie in Centraal-Europa groter wordt door de nieuwe lidstaten binnen het militair-strategische bondgenootschap NAVO te brengen.
Dat is tegelijk de tegenstrijdigheid van Heldrings argumentatie: het gaat om politieke bedoelingen maar deze worden nagestreefd door een militair bondgenootschap dat een aanval op een van haar lidstaten beschouwt als een aanval op allen. De nieuwe lidstaten willen zonder meer gebruik maken van de militaire garanties die door het bondgenootschap worden geboden. Waarom denkt Heldring dat de NAVO de stabiliteitsproblemen kan oplossen? De wankele veiligheidssituatie in Centraal-Europa heeft veel meer te maken met de economische situatie van die regio en van de potentiële vijand Rusland dan met hun militaire slagkracht. Integendeel, tot de tanden bewapende lidstaten zullen zelf een belangrijke destabiliserende factor zijn.
Ten eerste vanwege de immense uitgaven noodzakelijk om hun militaire structuur aan te passen aan die van de NAVO en ten tweede omdat regionale wapenwedlopen tussen wel en niet toetredende Centraal-Europese staten zeer waarschijnlijk zijn. Hoe de heer Heldring dan de NAVO nog kan zien als een ordenende entiteit is mij een raadsel. Werkelijke orde en vrede kan alleen bereikt worden langs economische weg. Dat wil zeggen via uitbreiding van de Europese Unie. Als de prijs voor het in de NAVO houden van de VS een aanzienlijke toename van de kans op regionale oorlog is, dan lijkt het me beter om die maar niet te betalen. De weg naar een veilig Europa ligt naast de economische eerder in wederzijdse veiligheidsgaranties dan in de gevaarlijke spierballenpolitiek van de NAVO.
NRC