De plannen voor nieuwe kernwapens, die al eerder in AMOK aan de orde kwamen, worden gestaag uitgevoerd.
De ontwikkeling van de opvolger van de Lance-raket (ATACMS) is op een laag pitje gezet, maar niet volledig stopgezet. Bovendien blijkt uit recente onthullingen afkomstig van het Amerikaanse Congres dat het Pentagon aan het overwegen is om de Lance te vervangen door een versie van de SRAM-T (zie hieronder). Deze vanaf de grond gelanceerde raket zou gelanceerd kunnen worden door het MLRS-wapensysteem, ook in gebruik in het Nederlandse leger. De status van de atoomtaak van de marine, de nucleaire dieptebommen, is onduidelijk. Volgens een bericht in de ‘Bulletin of the Atomic Scientists’ (nov.1988) zouden de kernwapens (waaronder de Nederlandse) op de Amerikaanse marinebasis Machrihanish in Wales zijn teruggetrokken. Volgens andere bronnen is de Amerikaanse marine van plan om het oude type dieptebommen te vervangen door een nieuwe, de B90. Deze zou in 1993 in dienst komen. De B61 atoombommen op Volkel zijn misschien al vervangen door een nieuwer type bommen.
De ontwikkeling van een vanuit de lucht gelanceerd kruisvluchtwapen wordt versneld. Het gaat om een Tactical Air-to-Surface Missile (TASM – dit is de soortnaam). Het type dat hiervoor gekozen wordt is niet de inmiddels afgelaste MSOW (zie AMOK 89/1) maar de SRAM-T (Short Range Attack Missile – Tactical). Deze SRAM-T is een verbouwing van de SRAM II, een strategies kernwapen dat door B-52 en F-111 bommenwerpers wordt gelanceerd.
De politieke status van SRAM-T was in mei 1990 nog onbekend. De NAVO Nuclear Planning Group (NPG) vergadering van 9-10 mei jl. heeft het officieel hier niet over gehad. Wel zijn de volgende uitspraken al gedaan:
– Van den Broek (Buitenlandse Zaken) sprak zich uit voor handhaving van NAVO-kernwapens (NRC 14.05.90) en voortgezette ontwikkeling van de TASM;
– De Belgiese regering heeft laten weten tegen nieuwe kernwapens te zijn (De Morgen 05.05.90). Uit militaire bron vernamen wij dat de Belgiese regering van plan is alle F-16’s die door de Belgiese Luchtmacht ter beschikking worden gehouden van de NAVO alleen nog in te zetten voor de luchtverdedigingstaak; dus niet meer voor bombardementsvluchten. 23 en 31 Smaldeel op Klein Broghel, momenteel belast met een Belgiese atoomtaak, zouden ook onder dit programma vallen,
– Aan Amerikaanse kant hebben Minister van Defensie Cheney en Senator Nunn zich beide uitgesproken voor het behoud van NAVO-atoomwapens (New York Times 09.05.90);
– De Westduitse voorzitter van de NAVO, Wörner, heeft zich ook voor het handhaven van NAVO-kernwapens uitgesproken (NYT 09.05.90) Volgens een Amerikaanse woordvoerder aanwezig op de NPG, zou er ook een brede, onofficiële consensus zijn in de NAVO over de voortgezette beschikbaarheid van taktiese nukleaire wapens (daarmee werden ook vanuit de lucht gelanceerde raketten bedoeld). SACEUR, de Amerikaanse opperbevelhebber van de NAVO-strijdkrachten, zou opdracht hebben gekregen om een ‘requirements review’ over NAVO-atoomwapens te maken, als voorbereiding op een NAVO-topvergadering in juli a.s. Op deze top zou de invoering van een TASM bekeken worden.
Gegevens over SRAM-T
Indienstname: 1995.
Draagsystemen: F-15E, F-16 (onder de vleugel), F-111, Tornado; eventueel de AV-8B, een bommenwerper gestationeerd op vliegdekschepen.
Bereik: vanaf het afvuurpunt ongeveer 400 km. Dit komt bovenop het bereik van het draagvliegtuig. Voor de F-16 is dit nog eens 800 km.
Kernkoppen: twee types: 10 kiloton en 100 kiloton explosief vermogen.
Doelen: Statiese zoals vliegvelden en bunkers.
Gewicht: ongeveer hetzelfde als de SRAM II: 1980 (Amerikaanse) ponden (minder dan 1000 kg).
Opslag: In ondergrondse kamers (‘vaults’) van het type WS3, oorspronkelijk bedoeld voor twee atoombommen maar ook geschikt voor 1 SRAM-T. (zie ook AMOK 1987/4).
Kosten: Ontwikkeling: begrotingsjaar 1989: $ 2.3 miljoen; 1990: $ 54.65 miljoen; 1991: $ 118.58 miljoen.
Productie: 450 stuks: $ 339 miljoen.
Nederlandse voorbereidingen
De F-16 in gebruik bij de Koninklijke Luchtmacht zal eventueel de SRAM-T kunnen vervoeren. De opslagkelders (WS3) zijn mogelijkerwijs al gebouwd op Volkel. Volgens de ‘Hearings’ voor een ‘Subcommittee of the Committee on Appropriations’ van het Amerikaanse Congres, over ‘Military Construction Appropriations for 1989’, part 3 p.893-896, moest de bouw van de opslagkelders beginnen in januari 1989. (deze ‘hearings’ werden in 1988 gehouden).
Bronnen:
– BASIC (British American Security Information Council) Report 90.2.
– Diverse dagbladen: NRC, Volkskrant, De Morgen.
AMOK