Een van de weinige internationale initiatieven die de kwestie van kernwapens en kernontwapening nog onder de aandacht van de burgers brengen, is die van de Mayors for Peace.
Dit is een campagne geleid door burgemeester Akiba van Hiroshima, die tot doel heeft om een signaal af te geven aan regeringen. Het belang is vanzelfsprekend: er zijn geen massale bewegingen voor nucleaire ontwapening meer: Burgemeesters voor Vrede is een manier om in ieder geval de vertegenwoordigers van een groot deel van de wereldbevolking hiervoor te activeren. Dat gebeurde eerst met het oog op de toetsingsconferentie van het Non-Proliferatie Verdrag (NPV) afgelopen mei in New York, waar een door burgemeester Akiba geleidde burgemeestersdelegatie acte de présence gaf om te pleiten voor serieuze stappen naar nucleaire ontwapening. Na de mislukking van deze conferentie (er was niet eens een slotdocument) werd door burgmeester Akiba ter gelegenheid van de zestigste herdenking van de atoombombardementen in Hiroshima op 6 augustus een signaal gegeven voor een steviger aanpak.
Hij zei:
“Met het oog op deze doelen en om te verzekeren dat de wil van de meerderheid vertegenwoordigd wordt in de Verenigde Naties, stellen wij voor dat de Eerste Commissie van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, die in oktober bijeen zal komen, een speciaal comité zal instellen voor overleg over en het maken van plannen voor het bereiken en bestendigen van een kernwapenvrije wereld. Zo’n comité is nodig omdat de Ontwapeningsconferentie in Genève en de Toetsingsconferentie van het NPV in New York gefaald hebben als gevolg van een consensusregel die elk land vetorecht geeft.
Wij verwachten dat de Algemene Vergadering dan op basis van de aanbevelingen van dit speciale comité actie zal ondernemen, zodat in het jaar 2010 specifieke stappen leidend tot de eliminatie van kernwapens in 2020 aangenomen zullen worden.
Ondertussen verklaren wij hierbij de 369 dagen van vandaag tot 9 augustus 2006 tot een ‘Jaar van Erfenis, Bewustwording en Verplichting’. Gedurende dit jaar zal Mayors for Peace, in samenwerking met landen, NGO’s en de grote meerderheid van de wereldbevolking, een grote diversiteit aan campagnes voor de afschaffing van kernwapens lanceren in talloze steden over de hele wereld.”
Toen de VN-top in New York in september ook op een schandalige wijze de noodzaak voor nucleaire ontwapening en non-proliferatie negeerde (vooral omdat de Amerikaanse ambassadeur Bolton geen verwijzing naar eerder gemaakte afspraken over stappen naar nucleaire ontwapening wilde) werd het boven beschreven initiatief in werking gesteld.
Het is een manier om de ontwapeningsconferentie in Genève weer te activeren zonder dat dit door veto’s van de kernwapenstaten en hun bondgenoten kan worden getroffen.
Om het proces op gang te zetten is door Mexico en Canada op 25 oktober de resolutie ingediend in het zogeheten First Committee. Bij het schrijven was het niet duidelijk of deze zou worden aangenomen in de Algemene Vergadering. In ieder geval werd ze achter de schermen door Amerikaanse diplomaten hard tegengewerkt.
In de hele wereld zijn inmiddels meer dan 1000 burgemeesters lid geworden van de campagne, of ondersteunen een oproep aan regeringen voor serieuze nucleaire ontwapening. In Nederland zijn dat er respectievelijk 13 en 40.
VD AMOK